Ες αύριον τα σπουδαία...

Αρχίας, Θηβαίος ηγέτης, Ες αύριον τα σπουδαία,

Αρχίας, Θηβαίος ηγέτης

Αρνούμενος να ασχοληθεί με την προειδοποίηση

 ότι κινδυνεύει η ζωή του...

... Δολοφονήθηκε 

το ίδιο βράδυ 

(Πλούταρχος, "Πελοπίδας")

Αρχίας ο Θηβαίος

Ο Αρχίας ήταν ένας από τρεις Θηβαίους ολιγαρχικούς που κατέλαβαν την εξουσία της Θήβας το 382 π.Χ. με την βοήθεια της Σπάρτης. Στην συνέχεια εγκατέστησαν τυραννικό καθεστώς και καθαιρέθηκαν τρία χρόνια μετά, με συνωμοσία που οργάνωσε ο Πελοπίδας.

Ιστορίκό

Το 382 π.Χ. οι τρεις Θηβαίοι ολιγαρχικοί Αρχίας, Λεοντίδας και Φίλιππος, ζήτησαν την βοήθεια της Σπάρτης για να καταλάβουν την εξουσία στη Θήβας.^[1] Η Σπάρτη έσπευσε στη Θήβα με τον στρατηγό Φοιβίδα και κατέλαβε την Καδμεία, την ακρόπολη της πόλης, παραδίδοντας στην συνέχεια την εξουσία στους τρεις ολιγαρχικούς. Ο Πελοπίδας τότε σε συνεργασία με τους δημοκρατικούς Θηβαίους οργάνωσε μία συνωμοσία που οδήγησε στην δολοφονία των τριών αρχηγών τρία χρόνια μετά. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο την ημέρα της δολοφονίας ο Αρχίας διασκέδαζε στο σπίτι του συνεργάτη του Φιλλίδα και κατά την διάρκεια του γλεντιού δέχτηκε μία επιστολή. Η επιστολή τον προειδοποιούσε πως υπήρχε συνωμοσία και πως είχαν σκοπό να τον σκοτώσουν εκείνη την ημέρα. Ο Αρχίας όμως προτίμησε να συνεχίσει την διασκέδαση του και άφησε την ανάγνωση της επιστολής για την επόμενη μέρα λέγοντας την φράση που έμεινε παροιμιώδης «εις άυριον τα σπουδαία».^[2] Την ίδια νύχτα εισέβαλαν στο σπίτι του Φιλλίδα, ο Πελοπίδας με τους συντρόφους του σκοτώνοντας και τους τρεις τυράννους, αποκαθιστώντας την δημοκρατία στην Θήβα.